فلوروزیس چیست  ( لکه سفید روی دندان )

فلوروزیس یکی از مشکلات شایع دندان در کودکان زیر هشت سال است. کمتر کسی است که کلمه فلوروزیس که نام علمی این بیماری است را، شنیده باشد. فلوروزیس با ایجاد لکه های سفید روی مینای دندان باعث تغییر در ظاهر دندان خواهد شد. این بیماری معمولا کودکان زیر هشت سال که دندان های دائمی آن ها زیر لثه است و در مصرف فلوراید زیاده روی می کنند را، تحت تاثیر قرار می دهد که پس از رویش دندان های دائمی در آن ها؛ این مشکل، نمایان می شود. احتمال رخ دادن این پدیده در بزرگسالان بسیار نادر است. 

فلوروزیس بر اساس میزان پیشرفت آن به 5 دسته شامل این موارد دسته بندی می شود:

1. مشکوک: فقط چندین رگه باریک و نازک روی سطح دندان باشد.
2. خیلی خفیف : لکه های سفید کمتر از 25% دندان را گرفته باشند
3. خفیف : لکه های سفید گسترش بیشتری پیدا کرده باشند اما کمتر از 50% سطح دندان را اشغال کرده باشند.
4. متوسط : لکه های سفید بیش از 50% دندان را در بر گرفته باشد.
5. شدید : طیف غالب دندان با این لکه ها پوشیده شده باشد. 

دلیل ایجاد لکه سفید روی دندان

دلیل عمده این مریضی مصرف بیش از عنصر فلوئور است اما منبع این فلوئور می تواند متفاوت باشد که در ادامه بررسی چندین مورد از برجسته ترین موارد خواهیم پرداخت:

• آب آشامیدنی حاوی فلوئور

در بعضی از مناطق ممکن است غلظت فلوئور در آب آشامیدنی بالا باشد. مصرف دائم این آب می تواند مستقیما روی دندان ها تاثیر بگذارد و سبب روی دادن پدیده  فلوروزیس شود.

• دهان شویه های حاوی فلوئور

مصرف بیش از حد بسیاری از دهان شویه هایی دارای مقادیر زیادی فلوئور هستند و برای جلوگیری از بیماری های دهان استفاده می شوند؛ می توانند باعث بروز این لکه های سفید روی دندان شوند.

• مصرف مواد غذایی دارای فلوئور

برخی از مواد غذایی ممکن دارای مقدار قابل توجهی فلوئور باشد. زیاده روی در مصرف این مواد غذایی می تواند باعث ایجاد این عارضه شود. 

راه های درمان لکه سفید روی دندان

برای درمان فلوروزیس؛ در قدم اول، می بایست عامل اصلی ایجاد آن یعنی فلوئور را حذف کرد. برای مثال تغییر منبع آب شرب، در صورتی که غلظت فلوئور در آب آن منطقه بالا باشد و به دنبال آن حذف دهان شویه های حاوی فلوئور و حتی عوض کردن عادت های غذایی.

سپس نوبت به درمان اصلی یعنی محو این لکه های سفید از روی دندان می رسد. راه های درمان و ترمیم این عارضه شامل این موارد می باشد :

• درمان با ونیر

ونیر یک لایه نازک از جنس چینی است که برای پوشاندن لکه های قسمت جلویی دندان از آن استفاده می شود. در روش های نوین از کامپوزیت که دارای رنگ طبیعی است به جای چینی استفاده می شود. در این روش برای این که ضخامت دندان ثابت بماند و از محکم شدن ونیر اطمینان حاصل شود، مقداری از قسمت جلویی مینای دندان تراشیده خواهد شد.

• استفاده از روکش

در این نوع درمان، روکشی از جنس چینی، سرامیک یا فولاد ضد زنگ روی دندان قرار می گیرد تا لکه های موجود را بپوشاند. برای آماده کردن دندان جهت گذاشتن روکش لازم است مقداری از مینای دندان تراشیده شود تا بلندی دندان ثابت بماند. این روش در دو مرحله صورت می گیرد ابتدا معاینه و آماده سازی دندان و سپس جایگذاری روکش.

• اتصال دندان

در این پروسه یک ماده کامپوزیتی همرنگ با دندان روی آن قرار داده می شود. سپس محکم کاری و صیقل داده می شود تا به دندان متصل و فیت آن شود. در این فرایند از اسید سولفوریک ملایم جهت تراشکاری جزیی مینای دندان استفاده می شود و بعد ماده ای بتونه ای شکل روی دندان قرار می گیرد تا کامپوزیت مورد نظر به دندان متصل شود و در نهایت تراشکاری لازم انجام خواهد شد تا ابعاد دندان ثابت باقی بماند.

 

• سفید کردن

در این راه درمان پزشک ژل لایه بردار را با کمک قالبی که از دهان تهیه کرده است؛ برای مدت زمانی مشخصی روی دندان قرار می دهد تا لایه های حاوی لکه از سطح دندان جدا شوند. در این روش علاوه بر ژل لایه بردار می توان از لیزر هم کمک گرفت؛ به این صورت که پس از قرارگیری ژل روی دندان، لیزر به آن تابانده می شود تا مواد سفید کننده ژل زودتر فعال شوند. در روش با لیزر درمان حدود یک ساعت به طول می انجامد. این درمان فقط برای زمانی که بیماری پیشرفت چشمگیری نکرده باشد کاربرد دارد و دوام آن نسبت به روش زندگی و عادات غذایی فرد متغیر است.  

راه های پیشگیری لکه سفید روی دندان

به منظور پیشگیری از وقوع فلوروزیس، لازم است منابع فلوئور که عامل اصلی این عارضه است را از خود دور کنیم. از این رو این راه برای پیشگیری پیشنهاد می گردد:

• استفاده از آب بدون فلوئور
• عدم استفاده از دهان شویه های حاوی فلوئور
• حذف مواد غذایی حاوی فلوئور از رژیم غذایی
• بهداشت دهانی و دندانی مناسب

 

جمع بندی

به یاد داشته باشید که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین برای پیشگیری از وقوع فلوروزیس دندان کودک خود را از عامل اصلی آن یعنی منابع فلوئور دور نگه دارید. اما در صورت وقوع هم جای هیچ نگرانی نیست؛ تاثیر آن روی عملکرد دندان بسیار جزیی است به طوری که می توان از آن چشم چوشی کرد و برای بحث زیبایی نیز، روش های درمان زیادی از جمله ونیر، روکش، اتصال دندان و سفید سازی وجود دارد که می تواند ظاهر اولیه را به دندان بازگرداند. اگر دندان کودک شما هم دچار فلوروزیس شده است، لطفا با مرکز دندانپزشکی آرام تماس بگیرید.