دندان خرگوشی

از قدیم تا کنون دندان همواره یکی از بخش های پر اهمیت و تاثیرگذار بر بحث زیبایی بوده است و همه ما در طول زندگی با مشکلات مختلف دندان روبرو می شویم. یکی از مشکلات دندان که حدود 15 تا 20 درصد افراد یک جامعه را مبتلا به خود می کند، دندان خرگوشی(malocclusion) می باشد. دندان خرگوشی بیماری حساب نمی شود و بر سلامت جسمانی فرد تاثیر چشمگیری نخواهد گذاشت. بلکه یک تغییر در موقعیت دندان های جلویی فک بالا است که باعث می شود، دندان های جلویی فک بالا بیش از 4 میلیمتر و با زاویه، جلوتر از راستای دندان های فک پایین قرار گیرد و اگر به موقع درمان نشود علاوه بر زیبایی، می تواند بر خوردن، تکلم و موقعیت سایر دندان ها اثر منفی بگذارد. این عارضه در کودکان شیوع بیشتری دارد که سبب خجالت کودک در جمع همسالان خود و حتی کاهش اعتماد به نفس کودک خواهد شد. در واقع دندان خرگوشی حالت خاصی از پدیده کراس بایت می باشد. اگر شما هم به این عارضه مبتلا شده اید یا در نزدیکان و آشنایان خود کسی را می شناسید که با دندان خرگوشی دست و پنجه نرم می کند؛ لطفا همراه ما در این مقاله باشید تا با دلایل وقوع و راه های درمان آن آشنا شوید.  

علت به وجود آمدن دندان خرگوشی

مطمئنا تا اینجا این سوال برای شما پیش آمده است که چه عواملی در رخ دادن این اتفاق دخیل هستند و چرا بعضی افراد دچار این مشکل می شوند؟

از جمله عللی که در ایجاد دندان خرگوشی نقش دارند، شامل :

• ژنتیک

 ژنتیک تاثیر چشمگیر و قابل توجهی در اندازه فک و دندان افراد دارد. بعضی افراد به طور مادرزادی مشکلات فک و دندان دارند که ممکن است فک پایین آن ها کوچک تر از حالت عادی باشد یا یکی از فک های آن ها دارای جلو رفتگی یا عقب رفتگی باشد که در نهایت این مشکلات سبب بروز دندان خرگوشی خواهند شد.

• مکیدن انگشت

اگر عادت مکیدن انگشت بعد از 3 یا 4 سالگی کودک یا تا وقتی که دندان های دائمی در حال رشد کردن هستند؛ ادامه داشته باشد، فشار ناشی از مکیدن انگشت این عارضه را به وجود می آورد. 

• مکیدن پستانک بعد از دو سالگی

بر اساس تحقیقات اخیر، فشار ناشی از مکیدن پستانک بعد از دو سالگی، بیش از مکیدن انگشت در به وجود آمدن دندان خرگوشی نقش دارد.

• فشار زبان به پشت دندان جلو 

یکی از عادت های غلط دهانی این است که برخی افراد هنگام صحبت کردن یا خوردن غذا، بیش از حد معمول زبان خود را جلو می آورند و معمولا این اتفاق به خاطر وجود ناهنجاری ای به نام اپن بایت رخ می دهد. به این ترتیب فشار ناشی از جلو آمدن زبان به شکل گیری دندان خرگوشی کمک می کند.

• وجود تومور یا کیست در دهان یا فک

نقش تومور یا کیست را در شکل گرفتن دندان خرگوشی نمی توان نادیده گرفت. زیرا در صورت وجود و بزرگ شدن، می تواند با وارد کردن فشار به قسمت های مختلف فک و دندان، نظم آن ها را به هم بزند.

• شلوغی زیاد و فاصله نامنظم دندان

گاهی اوقات از دست دادن یک دندان و وجود دندان نهفته یا اضافی می تواند باعث حرکت بقیه دندان ها شده و این مشکل را به وجود آورد.

 

عوارض دندان خرگوشی

در پاسخ به این سوال که ماندن دندان خرگوشی چه عوارضی می تواند به همراه داشته باشد، می توان این موارد را نام برد.

• از بین بردن زیبایی لبخند

• آسیب به موقعیت و مینای بقیه دندان ها

• افزایش احتمال ابتلا به بیماری های لثه 
• مشکل در صحبت کردن
• مشکل در جویدن غذا
• احتمال گاز گرفتن و زخم شدن لب
• احتمال گاز گرفتن زبان

اصلاح دندان خرگوشی

روش های اصلاح زیادی برای حل این مشکل وجود دارد. دندانپزشک پس از معاینه، بر اساس شدت عارضه، بهترین روش را برای اصلاح دندان خرگوشی برای بیمار تعیین می کند.

در بین راه های درمان، ارتودنسی رایج ترین و قدیمی ترین روش درمان این عارضه می باشد و در دو نوع ثابت و متحرک وجود دارد.

بریس های متحرک ارتودنسی معمولا برای کودکان و نوجوان کاربرد دارد. چرا که فک و دندان آن ها در حال رشد است و با یک اصلاح کوچک مشکل رفع خواهد شد. اما این بدان معنا نیست که بریس متحرک برای بزرگسالان قابل استفاده نیست.

برای اصلاح دندان خرگوشی شدید، از بریس ثابت استفاده می شود. این بریس ها دارای براکت و سیم فلزی هستند که این براکت ها موقتا به دندان جلو می چسبند و سبب جا به جایی دندان می شوند تا به موقعیت اصلی خود بازگردند. در بریس های ثابت برخلاف بریس های متحرک، بیمار امکان جا به جایی آن را ندارد و این کار توسط پزشک انجام می شود. 

 

 

درمان دندان خرگوشی بدون ارتودنسی

لمینت، کامپوزیت و جراحی فک از جمله روش های درمان دندان خرگوشی بدون ارتودنسی است. در این بخش از مقاله به بررسی هریک از آن ها می پردازیم.

 

• جراحی فک

جراحی فک برای کسانی مناسب است که از سن رشد گذر کرده اند و فک آن ها دیگر قابلیت رشد نداشته باشد و همچنین کسانی که شدت عارضه در آن ها به قدری بالاست که نتوان به کمک ارتودنسی مشکل را حل کرد. این جراحی می تواند استخوان های فک را به جایگاه اصلی خود برگرداند.

• لمینت 

لمینت برای کسانی مناسب است که دندان هایشان هم تراز باشد و شدت خرگوشی شدن آن کم باشد. روکش های استفاده شده در این روش نازک هستند و به سادگی شکل و اندازه دندان را تغییر می دهد که به این ترتیب زیبایی را هم به فرد هدیه می دهد.

• کامپوزیت

خرگوشی شدن جزیی نیازی به ارتودنسی یا جراحی ندارد و با کامپوزیت هم می توان آن را برطرف ساخت. در این پروسه، پزشک به کمک رزین های کامپوزیت همرنگ دندان و استفاده از نور مخصوص جهت سفت شدن مواد کامپوزیت؛ شکل دندان را به حالت طبیعی برمی گرداند.

 

جمع بندی

دندان خرگوشی عارضه دندانی ای است که 15 تا 20 درصد افراد یک جامعه را به خود گرفتار می کند. این مشکل نیازی به درمان اورژانسی ندارد اما ماندن دندان خرگوشی به مدت طولانی، عوارضی مانند از بین رفتن زیبایی لبخند، مشکل در جویدن غذا، افزایش احتمال بیماری های لثه و مشکل در تکلم را به همراه خواهد داشت. عمده ترین راه های اصلاح دندان خرگوشی شامل ارتودنسی، جراحی فک، لمینت و کامپوزیت می باشد. اگر شما نیز گرفتار مشکل دندان خرگوشی شده اید و یا در آشنایان و دوستان خود کسی را با این مشکل می شناسید، لطفا با مرکز دندانپزشکی آرام تماس بگیرید.